Οι Ευρωεκλογές του 2024 και τα αποτελέσματα τους ανέδειξαν ζητήματα που σε πανευρωπαϊκό επίπεδο είναι ήδη γνωστά και δυστυχώς αποδεκτά στις κοινωνίες των περισσοτέρων χωρών.
Η αύξηση των ποσοστών των δήθεν αντισυστημικών κομμάτων, η άνοδος των εθνικιστικών ακροδεξιών κομμάτων, η ευρύτατη αποχή και απάθεια απέναντι στο πολιτικό σύστημα κυρίως του ενεργού και νέου πληθυσμού, σηματοδοτούν ένα δυσοίωνο πολιτικά μέλλον για μια Ευρώπη η οποία σε πολλά ζητήματα κοιτάει με απάθεια τις διεθνείς εξελίξεις.
Η παραδοχή των πολιτικών ηγεσιών ότι λάβανε το μήνυμα, αποτελεί πλέον μία ουδέτερη και μάλλον άοσμη αναφορά. Οι έννοιες της Ανασυγκρότησης, των πρωτοβουλιών και των ενεργειών αποτελούν πλέον χιλιοειπωμένες αναφορές και τοποθετήσεις που δεν αγγίζουν και δεν συγκινούν κανέναν.
Η Ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία, εδώ και είκοσι περίπου έτη, έχει απωλέσει τη δυναμική της ενεργής πρωτοβουλίας και φαντάζει ένα ωραιοποιημένο συμπλήρωμα στις επιταγές του Λαϊκού Κόμματος. Οι φυσικοί της σύμμαχοι, από την οικολογική αριστερά έως και το φιλελεύθερο κέντρο παρακολουθούν αποδυναμωμένοι τις πολιτικές εξελίξεις. Η προσκόλληση σε σκληρές οικονομικές πρακτικές, η ανασφάλεια που προκύπτει από το μεταναστευτικό σε μεγάλη κατηγορία των Ευρωπαίων πολιτών, οι συνέπειες της Κλιματικής Κρίσης, η ακρίβεια και η ενεργειακή όξυνση, δημιούργησαν μεγαλύτερες αποκλίσεις τόσο ανάμεσα σε χώρες-μέλη της Ένωσης, όσο και ανάμεσα σε πολίτες ίδιων κρατών.
Για να υπάρξουν όμως απαντήσεις στα πολιτικά ερωτήματα, χρειάζεται αρχικά να αποσαφηνιστεί η ιδεολογική και ταυτοτική ύπαρξη των κομμάτων της Σοσιαλδημοκρατίας, κάτι που προφανώς είναι βασική αξιακή υποχρέωση και για το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής.
Το ΠΑΣΟΚ, ακολουθώντας τα βήματα των κομμάτων της Ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας, βρέθηκε πολλές φορές να λειτουργεί περισσότερο με διαχειριστικό ρόλο παρά με πολιτικό σκεπτικό. Σαφώς στην παραπάνω λειτουργία έπαιξε ρόλο και η ωμή και βίαιη μετάλλαξη λόγω της αναγκαστικής διαχείρισης των μνημονίων, από το 2010 και μετά.
Ωστόσο, αν και η παραπάνω συνθήκη είναι η αιτία μίας αλλαγής στο dna του κόμματος, δεν μπορεί να γίνει και να παραμείνει αποδεκτή. Το ΠΑΣΟΚ Κίνημα Αλλαγής, εδώ και μία δεκαετία ακροβατεί σε δύο βάρκες. Τόσο στο χώρο μίας περισσότερο ριζοσπαστικής λογικής με αριστερό ή σοσιαλιστικό υποκείμενο, και τόσο στη λογική μίας πιο νοικοκυρεμένης κεντρώας διαχείρισης.
Τα παραδείγματα με το γάμο των ομόφυλων ζευγαριών, αλλά και το θέμα των Μη Κρατικών Πανεπιστημίων είναι τα πιο πρόσφατα και εμφανή. Το ίδιο το κόμμα διχάζεται ανάμεσα σε δύο θέσεις και αντιλήψεις, όχι λόγω εσωτερικής σκοπιμότητας και στρατηγικής, όσο λόγω της εμφανούς αντιδιαμετρικά αντίθετης ιδεολογικής, ταυτοτικής προσέγγισης.
Αν όμως δεν αποδεχτείς το ζήτημα του πολιτικού υπαρξιακού προβλήματος, θα στέκεσαι σε συζητήσεις γύρω από πρόσωπα και επικοινωνιακών προσεγγίσεων.
Το ΠΑΣΟΚ Κίνημα Αλλαγής, παράλληλα με τη συζήτηση περί αξιολόγησης των εκλογικών ποσοστών, οφείλει και μάλιστα με προτεραιότητα, να ανοίξει τον διάλογο της πολιτικής, ιδεολογικής του ταυτότητας. Έναν διάλογο που θα αποσαφηνίσει που τοποθετείται το κόμμα αξιακά στα ζητήματα που καίνε την ελληνική κοινωνία, αλλά και στα ζητήματα που απορρέουν από την μετά-πολιτική, τις αλλαγές δηλαδή που θα προκύψουν από τις παγκόσμιες αλλαγές λόγω της Κλιματικής Κρίσης, της Τεχνητής Νοημοσύνης, του Μεταναστευτικού, και της ευρύτερης αλλαγής συσχετισμών λόγω της ανάδειξης νέων στρατηγικών παικτών σε παγκόσμια κλίμακα.
Η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στην Πρόοδο και τη Συντήρηση, έχει πλέον αλλοιωθεί. Ως κόμμα, θα πρέπει να καταλήξουμε στις κοινωνικές ομάδες και τάξεις που κατά προτεραιότητα εκπροσωπούμε και εκφράζουμε. Αν βρούμε τις απαντήσεις σε μέρος των παραπάνω ανοικτών ερωτημάτων, τότε θα έχει νόημα και μία συνέχιση της συζήτησης, περί εκλογών και ευθυνών, περί προσώπων και διαδικασιών.
Η παραπάνω προτεραιοποίηση, δεν αλλάζει την τεχνική, οργανωτική πολιτική συζήτηση περί εκλογών και αποτελεσμάτων. Δεν μπορούμε όμως να κρυβόμαστε μόνο σε επιφανειακές αναζητήσεις και προσεγγίσεις.
Είναι σαφές, ότι μετά από μία σειρά εκλογικών διαδικασιών, που ναι μεν το ΠΑΣΟΚ διαδοχικά ανεβάζει τα ποσοστά του, αλλά όχι στο βαθμό που οι πολιτικές εξελίξεις σου άφηναν το περιθώριο, πρέπει να υπάρξει ώριμη και ουσιαστική αναζήτηση των αιτιών.
Και αν η πολιτική ταυτότητα αποτελεί μία βασική παραδοχή των παραπάνω ποσοστών, είναι αναγκαίο παράλληλα να αναζητηθεί και μία διέξοδος σε ένα οργανωτικό σχήμα, σύγχρονο και λειτουργικό, με θεσμική παρακαταθήκη και συνέπεια.
Είναι σαφές, ότι το κόμμα πρέπει να ανασυνταχθεί και μέσω των πολιτικών καθοδηγητικών οργάνων να θέσει ένα χρονοδιάγραμμα διαλόγου και διαδικασιών. Χρειάζεται ένα κατάλληλο χρονικό περιθώριο, ώστε να ωριμάσει η σκέψη και να φτάσει ο διάλογος στη βάση και τις οργανώσεις.
Φάνηκε και αποδείχτηκε, ότι τα πολυμελή αχανή όργανα χωρίς αρμοδιότητες και λογοδοσία δεν αποτελούν λειτουργικό μοντέλο ενός σύγχρονου Ευρωπαϊκού κόμματος.
Το να είσαι μέλος του κόμματος, μέλος ενός καθοδηγητικού οργάνου, είναι τιμή, υποχρέωση και δεν αποτελεί μονάχα σημείο επικοινωνιακής προβολής. Στη συζήτηση για την παρουσία του ΠΑΣΟΚ στην επόμενη μέρα, πρέπει να γίνει αντιληπτό, ότι η βασική φιλοσοφία πρέπει να είναι η επιστροφή στη βάση και τις οργανώσεις στις πόλεις και τα χωριά. Έχουμε ως κόμμα, περισσότερους στρατηγούς από όσους χρειαζόμαστε και πολύ λιγότερους στρατιώτες από τις ανάγκες μας.
Η σύνθεση, η ομόνοια, η πλουραλιστική συμμετοχή, η συνεπής λειτουργία των οργάνων και του κόμματος είναι ευθύνη της ηγεσίας, που με το παράδειγμα της θα δείξει τον τρόπο και το ύφος και στη βάση του Κινήματος.
Οφείλει το ΠΑΣΟΚ Κίνημα Αλλαγής, η ηγεσία του, οι Βουλευτές, το Πολιτικό Συμβούλιο να συμφωνήσουν στον οδικό χάρτη της επόμενης μέρας, βάζοντας την πολιτική μπροστά από την τυπικά οργανωτική συζήτηση.
Ανασυγκρότηση του χώρου της Προοδευτικής Παράταξης, χωρίς το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να υπάρξει. Κυβερνητική πρόταση με προοδευτικό πρόσημο, υπέρ των πολλών, χωρίς το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να υπάρξει.
Αυτό οφείλουν να το αντιληφθούν άπαντες και να αντιληφθούν τη σημασία, το χρέος και την ευθύνη απέναντι στον κόσμο της Προοδευτικής Παράταξης και απέναντι στη χώρα.
*Ο Ευριβιάδης Ελευθεριάδης είναι Γραμματέας Ν.Ε. ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής Ά Θεσσαλονίκης
